Choroby serca nadal pozostają główną przyczyną śmierci – wzrost kluczowych czynników ryzyka zdrowotnego trwa

Choroby serca zabijają więcej osób niż jakakolwiek inna przyczyna, a wiele czynników ryzyka, które się do tego przyczyniają, wciąż rośnie – wynika z raportu 2025 Heart Disease and Stroke Statistics: A Report of U.S. and Global Data From the American Heart Association. Coroczna aktualizacja, opublikowana dzisiaj w czasopiśmie Circulation, będącym recenzowanym periodykiem naukowym Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA), zwraca uwagę na potrzebę zmiany przyszłości opieki zdrowotnej w celu stworzenia zdrowszego świata dla wszystkich.

„Czy wiecie, że w USA ktoś umiera z powodu chorób sercowo-naczyniowych co 34 sekundy? Niemal 2 500 osób w Stanach Zjednoczonych codziennie umiera z powodu tych chorób. To są alarmujące dane – i powinny być alarmujące dla nas wszystkich, ponieważ wielu z tych, których tracimy, to nasi przyjaciele i bliscy” – powiedział dr Keith Churchwell, FAHA, ochotniczy przewodniczący Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego. „Zbyt wiele osób umiera z powodu chorób serca i udaru mózgu, który pozostaje piątą wiodącą przyczyną śmierci. Razem zabijają więcej osób niż nowotwory i przypadkowe zgony – drugą i trzecią przyczynę śmierci – łącznie”.

Dane dotyczące chorób sercowo-naczyniowych w USA

Według raportu AHA za rok 2025, w 2022 roku (najbardziej aktualne dane), liczba zgonów związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi (CVD) w USA wyniosła 941 652, co stanowi wzrost o ponad 10 000 w porównaniu z 931 578 zgonami w 2021 roku. Wskaźnik umieralności skorygowany o wiek wynosił 224,3 na 100 000 osób, co jest niewielkim spadkiem w stosunku do 233,3 na 100 000 zarejestrowanych w 2021 roku.

Raport wskazuje, że liczba zgonów związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi zdaje się stabilizować po znacznym wzroście podczas pandemii COVID-19. Wskaźniki umieralności skorygowane o wiek spadły dla dziewięciu z dziesięciu głównych przyczyn zgonów, z wyjątkiem chorób nerek, gdzie odnotowano wzrost o 1,5%.

Związek chorób serca z innymi schorzeniami

„Choroby nerek rzeczywiście wzrosły w ciągu ostatniej dekady. W naszym raporcie zauważyliśmy znaczny wzrost częstości przewlekłej choroby nerek wśród beneficjentów Medicare – z 9,2% w 2011 roku do 14,2% w 2021 roku. Globalnie częstość występowania tej choroby wzrosła o ponad 27% od 2010 roku” – powiedział dr Seth S. Martin, FAHA, profesor medycyny i kardiolog z Johns Hopkins School of Medicine. „Jest to istotne, ponieważ choroby sercowo-naczyniowe są głównym czynnikiem ryzyka dla chorób nerek. Czynniki ryzyka, takie jak nadciśnienie, otyłość i cukrzyca, są silnie powiązane i stale rosną w USA i na świecie”.

Kluczowe dane statystyczne za rok 2025

• Niemal 47% dorosłych Amerykanów ma nadciśnienie tętnicze.
• Ponad 72% dorosłych Amerykanów ma niezdrową masę ciała (BMI ≥25), z czego niemal 42% cierpi na otyłość (BMI ≥30).
• Ponad połowa dorosłych Amerykanów (57%) ma cukrzycę typu 2 lub stan przedcukrzycowy.

W dorocznym oświadczeniu AHA z 2023 roku zdefiniowano zespół kardiometaboliczno-nerkowy (CKM) jako złożone zaburzenie zdrowotne wynikające z powiązania chorób serca, nerek, cukrzycy i otyłości.

Wzrost czynników ryzyka

Dr Dhruv S. Kazi, FAHA, wskazał, że częstość występowania czynników ryzyka sercowo-naczyniowego może się pogorszyć w nadchodzących dekadach. „Jeśli obecne trendy będą się utrzymywać, nadciśnienie i otyłość będą dotyczyć ponad 180 milionów dorosłych Amerykanów do 2050 roku, a liczba osób z cukrzycą wzrośnie do ponad 80 milionów. Jednocześnie koszty opieki zdrowotnej związane z chorobami sercowo-naczyniowymi wzrosną o 300%”.

Różnice w czynnikach ryzyka są znaczące w zależności od płci i grupy etnicznej. Przykłady:

• Najwyższy odsetek otyłości odnotowano wśród czarnoskórych kobiet (57,9%), najniższy wśród Azjatek (14,5%).
• Najwyższy odsetek cukrzycy dotyczy mężczyzn latynoskiego pochodzenia (14,5%), a najniższy kobiet białych (7,7%).
• Nadciśnienie najczęściej występuje u czarnoskórych kobiet (58,4%), a najrzadziej u kobiet latynoskiego pochodzenia (35,3%).

Pozytywne trendy

Spadające wskaźniki palenia tytoniu to jeden z pozytywnych trendów zdrowotnych:

• Od 1965 roku odsetek palących mężczyzn spadł z 51% do 15,6% w 2018 roku, a kobiet z 34% do 12%.
• Aktualnie 11,5% dorosłych Amerykanów pali papierosy.
• Użycie e-papierosów wśród młodzieży również spada – w 2023 roku 10% uczniów szkół średnich używało e-papierosów, w porównaniu do 14,1% w 2022 roku.

Konieczność wczesnej prewencji

Dr Kazi i dr Churchwell podkreślają, że kluczowe jest skupienie się na prewencji i równości w dostępie do opieki zdrowotnej. „Choroby serca były kiedyś wyrokiem śmierci, ale dzięki postępom w diagnostyce i leczeniu coraz więcej osób żyje dłużej i zdrowiej po zdarzeniach sercowo-naczyniowych. Najważniejsze jest jednak zapobieganie tym chorobom i dbanie o zdrowie przez całe życie” – podsumował dr Churchwell.

Źródło: Circulation, American Heart Association