Regularne spożywanie kawy może spowolnić spadek funkcji poznawczych u osób z migotaniem przedsionków

Spożywanie kawy jest jednym z najczęstszych nawyków na świecie, a jej wpływ na zdrowie budzi zainteresowanie badaczy od lat. Nowe badanie opublikowane w Journal of the American Heart Association sugeruje, że regularne spożywanie dużych ilości kawy może chronić funkcje poznawcze u osób z migotaniem przedsionków (AFib) – najczęstszym zaburzeniem rytmu serca.
Wyniki badań
Analiza obejmująca 2 413 osób z migotaniem przedsionków, średnio w wieku 73 lat, wykazała, że osoby pijące ponad pięć filiżanek kawy dziennie osiągały wyższe wyniki w testach poznawczych w porównaniu z tymi, które piły mniej niż jedną filiżankę dziennie lub całkowicie unikały kawy. Kluczowe wnioski:
- Lepsze wyniki w testach poznawczych: Regularne spożywanie kawy wiązało się z poprawą szybkości przetwarzania informacji, koordynacji wzrokowo-ruchowej i uwagi. Wyniki były wyższe o około 11% w porównaniu z osobami unikającymi kawy.
- Niższy wiek poznawczy: U osób pijących najwięcej kawy zaobserwowano wiek poznawczy o 6,7 lat młodszy niż u osób pijących najmniej kawy.
- Obniżenie markerów zapalnych: Osoby pijące pięć filiżanek kawy dziennie miały o ponad 20% niższy poziom markerów zapalnych niż osoby spożywające mniej niż jedną filiżankę dziennie.
Czy kawa jest korzystna dla pacjentów z migotaniem przedsionków?
Migotanie przedsionków jest znanym czynnikiem ryzyka demencji. Zgodnie z obecnymi wytycznymi American Heart Association z 2023 roku, unikanie kofeiny nie przynosi korzyści w zapobieganiu zaburzeniom rytmu serca u pacjentów z AFib. Co więcej, nowe badania wskazują, że kawa może przynieść dodatkowe korzyści w postaci ochrony funkcji poznawczych.
„Wiele mitów otacza kawę, ale nasze badanie nie znalazło powodów, by zniechęcać pacjentów z migotaniem przedsionków do jej picia. Wręcz przeciwnie, możemy im powiedzieć: ‘Cieszcie się, kawa może wam nawet pomóc!’” – powiedział dr Jürg H. Beer, jeden z autorów badania i profesor medycyny na Uniwersytecie w Zurychu.
Potencjalne mechanizmy działania
Zdaniem badaczy, korzystny wpływ kawy może wynikać z właściwości przeciwzapalnych kofeiny i innych aktywnych składników, takich jak magnez i witamina B3 (niacyna). Regularne spożywanie kawy może zmniejszać stężenie substancji chemicznych wywołujących stan zapalny, które są związane zarówno z migotaniem przedsionków, jak i chorobą Alzheimera.
Ograniczenia badania
Pomimo interesujących wyników, badanie miało pewne ograniczenia:
- Charakter obserwacyjny: Nie można stwierdzić związku przyczynowo-skutkowego między spożywaniem kawy a poprawą funkcji poznawczych.
- Brak danych historycznych: Ocena spożycia kawy opierała się na deklaracjach uczestników dotyczących ostatnich 12 miesięcy.
- Zawężona populacja: Badanie obejmowało głównie osoby rasy białej w Szwajcarii, gdzie popularne są espresso, co może ograniczać generalizację wyników.
Wnioski i zalecenia
Choć wyniki są obiecujące, dalsze badania są konieczne, aby ocenić długoterminowy wpływ spożywania kawy na funkcje poznawcze u pacjentów z migotaniem przedsionków. Obecnie nie ma jednak powodów, by zniechęcać pacjentów z AFib do umiarkowanego spożywania kawy, o ile kofeina nie wywołuje u nich objawów, takich jak przyspieszone bicie serca czy zawroty głowy.
Propozycje dalszych badań
- Ocena wpływu długoterminowego spożycia kawy na funkcje poznawcze w badaniach trwających 5–10 lat.
- Analiza różnych form kawy (np. espresso, kawa rozpuszczalna) i dodatków (cukier, mleko) na wyniki poznawcze.
- Rozszerzenie badań na różne grupy etniczne i środowiskowe, aby potwierdzić uniwersalność wniosków.
Źródło: Journal of the American Heart Association, American Heart Association