Naukowcy z Fralin Biomedical Research Institute przy Virginia Tech odkryli, że mikroskopijne zmiany strukturalne w starzejącym się sercu mogą obniżać ryzyko występowania arytmii, czyli nieregularnych rytmów serca.
Arytmie, które z wiekiem stają się coraz częstsze, mogą prowadzić do szeregu powikłań zdrowotnych – od łagodnych objawów po zagrażające życiu stany, takie jak udar, niewydolność serca czy nagłe zatrzymanie krążenia.
Jednak nowe badanie opublikowane w JACC: Clinical Electrophysiology, czasopiśmie Amerykańskiego Kolegium Kardiologii, wykazało, że wąska przestrzeń między komórkami serca – tzw. perinexus – ulega naturalnemu zwężeniu wraz z wiekiem. Zmiana ta może stabilizować rytm serca i przeciwdziałać arytmiom.
Naturalna adaptacja serca do starzenia
– Gdy się starzejemy, a komórki serca powiększają się, organizm rekompensuje to, wzmacniając połączenia elektryczne między nimi – wyjaśnia prof. Steven Poelzing, kierownik badań i profesor w Fralin Biomedical Research Institute. – Wygląda na to, że utrzymanie wysokiej jakości komunikacji między komórkami to naturalna strategia organizmu na ochronę przed chorobami sercowo-naczyniowymi w starszym wieku.
Poelzing sugeruje, że organizm wzmacnia strukturę pomiędzy komórkami, by ułatwić przepływ jonów sodu, które inicjują każde uderzenie serca. Zwężenie perinexusu może więc zwiększać stabilność elektryczną mięśnia sercowego.
Ochronny efekt w starszym wieku
Badacze przeprowadzili eksperymenty na sercach młodych i starszych świnek morskich, wywołując tzw. „gain of function” kanałów sodowych. Odkryli, że u starszych zwierząt naturalnie węższy perinexus działał ochronnie – chronił przed rozwojem arytmii. Gdy jednak tę przestrzeń sztucznie poszerzano, u starszych serc szybko pojawiały się zaburzenia rytmu, podczas gdy młodsze pozostawały stabilne.
Z wiekiem komórki serca przylegają do siebie mocniej, co wspomaga utrzymanie stabilności elektrycznej. Poelzing porównał to do fundamentów budynku – jeśli są solidne, cała konstrukcja jest odporniejsza na uszkodzenia.
Kliniczne znaczenie ukrytej arytmii
Z klinicznego punktu widzenia badanie to może tłumaczyć, dlaczego arytmie u osób starszych bywają trudne do wykrycia. Kardiolodzy określają niektóre zaburzenia rytmu jako „ukryte”, ponieważ organizm potrafi chwilowo wyrównać niestabilność elektryczną – zanim zostanie ona zarejestrowana na standardowych badaniach diagnostycznych. Dlatego też lekarze często zalecają długoterminowe monitorowanie rytmu serca, by uchwycić epizody arytmii zanim ulegną one samoczynnej kompensacji.
W towarzyszącym badaniu komentarzu redakcyjnym podkreślono znaczenie dynamicznej równowagi między szerokością perinexusu a aktywnością elektryczną w sercu. Wskazano również, że modulacja rozmiaru tej mikroskopijnej przestrzeni może stanowić nowy kierunek w zapobieganiu arytmiom i wspieraniu zdrowia serca w starszym wieku.
Źródło: JACC Clinical Electrophysiology, fot. Clayton Metz/Virginia Tech
