Endowaskularna naprawa tętniaka aorty brzusznej (EVAR) jest małoinwazyjną metodą leczenia groźnych dla życia tętniaków w odcinku brzusznym aorty. Choć zabieg ten znacząco zmniejsza ryzyko pęknięcia tętniaka, jego skuteczność bywa ograniczona przez możliwość wystąpienia tzw. endoleaków – przecieków krwi do worka tętniaka po implantacji stent-graftu. Zjawisko to może prowadzić do nawrotu tętniaka, a jego bezobjawowy przebieg wymaga regularnych kontroli obrazowych.
Obecnie monitorowanie po EVAR opiera się głównie na tomografii komputerowej z kontrastem (CTA) lub rezonansie magnetycznym (MRI). Niestety, metody te wiążą się z ryzykiem ekspozycji na promieniowanie, ograniczoną dostępnością, wysokimi kosztami oraz nie zawsze wystarczającą dokładnością diagnostyczną.
Zespół naukowców pod kierunkiem dr. Yei Hwana Junga z Uniwersytetu Hanyang w Seulu (Korea Południowa) opracował przełomowy, ultracienki i elastyczny czujnik, który można zintegrować ze stent-graftem w celu ciągłego monitorowania ewentualnych przecieków typu I – najbardziej niebezpiecznych z klinicznego punktu widzenia. Wyniki badań opublikowano 1 października 2025 roku w czasopiśmie Science Advances.
Jak wyjaśnia dr Jung, nowy czujnik został bezszwowo zintegrowany ze stentem, nie wpływając na jego kształt ani funkcję. Urządzenie zachowuje integralność mechaniczną nawet podczas procesu kompresji w cewniku i późniejszego rozprężenia wewnątrz naczynia. Tym samym stent-graft zyskuje nową rolę – z biernego implantu staje się aktywnym elementem monitorującym, który pozwala na wczesne wykrycie potencjalnie śmiertelnych przecieków.
W badaniach eksperymentalnych czujnik wykazał pełną biokompatybilność, brak indukowania przecieków krwi oraz wysoką stabilność funkcjonalną w warunkach dynamicznego przepływu naczyniowego.
Według autorów pracy, czujnik może w przyszłości stanowić integralny element stent-graftów stosowanych u pacjentów po EVAR, umożliwiając natychmiastowe wykrycie przecieków i szybką interwencję medyczną. Technologia ta ma również potencjał szerszego zastosowania – np. do monitorowania przepływów w stentach obwodowych lub przetokach tętniczo-żylnych u pacjentów dializowanych.
W perspektywie 5–10 lat takie inteligentne stenty mogą stać się nowym standardem opieki po EVAR, a tradycyjne implanty – przestarzałe. Długofalowa wizja twórców zakłada włączenie tych urządzeń do systemów telemedycznych: dane o stanie implantu byłyby przesyłane bezprzewodowo do smartfona pacjenta i lekarza prowadzącego, co umożliwiłoby zdalne, ciągłe monitorowanie i ograniczenie liczby wizyt kontrolnych w szpitalu.
Innowacja ta może istotnie poprawić wyniki leczenia po zabiegach EVAR, ograniczyć ryzyko nawrotu tętniaka oraz zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów, zwłaszcza osób starszych i mieszkających w rejonach o utrudnionym dostępie do opieki specjalistycznej.
Źródło: Science Advances, A wireless, implantable sensor for continuous monitoring of blood leakage after endovascular aneurysm repair
DOI: http://dx.doi.org/10.1126/sciadv.ady6148
