Niemal połowa dorosłych błędnie uważa, że korzyści z codziennego stosowania aspiryny przewyższają ryzyko
Przez lata zdrowym starszym osobom doradzano codzienne przyjmowanie niskiej dawki aspiryny jako sposobu na zmniejszenie ryzyka zawału serca. Jednak w marcu 2019 roku Amerykańskie Kolegium Kardiologii oraz Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) ogłosiły nowe wytyczne i przestały rutynowo zalecać codzienne stosowanie aspiryny dla zdrowych osób powyżej 70. roku życia, ponieważ ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego przewyższa potencjalne korzyści.
Prawie pięć lat później wielu Amerykanów nadal nie otrzymało tej informacji.
Nowe badanie opinii publicznej przeprowadzone przez Annenberg Public Policy Center (APPC) na Uniwersytecie Pensylwanii wykazało, że niemal połowa (48%) dorosłych mieszkańców USA błędnie uważa, że dla większości osób korzyści z codziennego przyjmowania niskiej dawki aspiryny w celu zmniejszenia ryzyka zawału serca lub udaru przewyższają ryzyko. W sumie niemal 1 na 5 dorosłych, którzy deklarują brak osobistej lub rodzinnej historii zawału serca czy udaru, regularnie przyjmuje niską dawkę aspiryny – 10% robi to „praktycznie codziennie”, 2% „kilka razy w tygodniu”, a 6% „kilka razy w miesiącu”.
Aspiryna – zmiana zaleceń dla zdrowych dorosłych
W przeszłości rutynowe stosowanie niskiej dawki aspiryny było uzasadnione jej działaniem przeciwzakrzepowym, zmniejszającym ryzyko powstawania zakrzepów mogących prowadzić do zawału serca lub udaru mózgu. Obecnie niska dawka aspiryny nadal jest ważną strategią prewencyjną dla osób z już rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową, które nie są obciążone zwiększonym ryzykiem krwawienia.
Jednak zalecenia lekarzy dotyczące zdrowych dorosłych uległy zmianie. W 2022 roku, trzy lata po opublikowaniu nowych wytycznych AHA, Amerykańska Grupa Zadaniowa ds. Prewencji (U.S. Preventative Services Task Force) zaleciła, by nie rozpoczynać stosowania niskiej dawki aspiryny jako metody zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym u jeszcze większej grupy pacjentów – osób powyżej 60. roku życia, które nie miały w przeszłości incydentów sercowo-naczyniowych (zawału serca, udaru) ani objawów choroby układu krążenia.
„Nawyki oparte na konwencjonalnej mądrości i dawnych zaleceniach lekarzy trudno zmienić” – zauważa Kathleen Hall Jamieson, dyrektor Annenberg Public Policy Center i kierownik badania. „Wiedza na temat tego, czy codzienne przyjmowanie niskiej dawki aspiryny jest wskazane dla danej osoby, ma kluczowe znaczenie dla zdrowia.”
Kto regularnie przyjmuje niską dawkę aspiryny?
W badaniu 45% respondentów zadeklarowało, że oni sami lub ktoś z ich rodziny przebył zawał serca lub udar, podczas gdy 49% nie miało takiej historii rodzinnej (6% było niepewnych). Raport AHA z 2024 roku szacuje, że 3,1% Amerykanów w wieku 20 lat i starszych przebyło zawał serca, a 3,3% miało udar. Ponad 48% dorosłych powyżej 20. roku życia cierpi na choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym chorobę wieńcową, niewydolność serca, udar lub nadciśnienie tętnicze.
Osoby, które przeszły zawał serca lub udar, mogą otrzymać od lekarza zalecenie codziennego przyjmowania niskiej dawki aspiryny. Może to dotyczyć również osób w wieku 40–59 lat z 10% lub większym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych w ciągu kolejnych 10 lat. Mimo to badanie wykazało, że 18% osób bez historii zawału serca lub udaru regularnie stosuje codziennie niską dawkę aspiryny, a 43% tej grupy uważa, że dla większości dorosłych korzyści z jej stosowania przewyższają ryzyko.
W grupie osób bez historii chorób sercowo-naczyniowych młodsi respondenci częściej poprawnie oceniali, że ryzyko przewyższa korzyści. 29% ankietowanych w wieku 18–39 lat stwierdziło, że codzienne przyjmowanie aspiryny wiąże się z większym ryzykiem niż korzyściami, podczas gdy w grupie 40–59-latków taką opinię wyraziło tylko 11%, a wśród osób w wieku 60 lat i starszych jedynie 7%.
Badanie APPC: wiedza na temat nauki i zdrowia publicznego
Dane pochodzą z 22. fali ogólnokrajowego badania opinii przeprowadzonego na próbie 1 771 dorosłych mieszkańców USA przez SSRS, niezależną firmę badawczą, na zlecenie Annenberg Public Policy Center. Większość uczestników badania dołączyła do panelu w kwietniu 2021 roku, a w celu kompensacji naturalnej rotacji respondentów z czasem dodano niewielkie grupy uzupełniające. Ostatnie uzupełnienie, z września 2024 roku, zwiększyło próbę o 360 osób.
Badanie Annenberg Science and Public Health Knowledge (ASAPH) przeprowadzono w dniach 14–24 listopada 2024 roku. Margines błędu wynosi ±3,3 punktu procentowego przy 95-procentowym poziomie ufności. Wszystkie wartości zostały zaokrąglone do pełnych liczb, co może skutkować niepełnym sumowaniem się wyników do 100%.
Źródło: Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania
