Dieta ketogeniczna a ryzyko sercowo-naczyniowe: nowe spojrzenie na wysoki cholesterol
Instytut Innowacji Biomedycznych Lundquista działający przy Harbor-UCLA Medical Center, we współpracy z badaczami z różnych ośrodków naukowych, opublikował nowe badanie, które podważa długo utrzymywane przekonanie o bezpośrednim związku między wysokim poziomem cholesterolu a chorobą niedokrwienną serca (miażdżycą tętnic) u osób metabolicznie zdrowych.
Badanie, opublikowane na łamach Journal of the American College of Cardiology: Advances, objęło 100 metabolicznie zdrowych osób stosujących długoterminową dietę ketogeniczną o niskiej zawartości węglowodanów, u których wystąpił znaczny wzrost poziomu cholesterolu LDL. Osoby te określono mianem Lean Mass Hyper-Responders (LMHR). Naukowcy stwierdzili, że tradycyjne wskaźniki lipidowe, takie jak ApoB i LDL-C, nie były powiązane ani z początkowym obciążeniem serca, ani z jego progresją w tej grupie. Autorzy wzywają do dalszych inwestycji w badania oraz opracowania spersonalizowanych strategii leczenia.
Choroby sercowo-naczyniowe pozostają główną przyczyną zgonów na świecie, dlatego ich diagnozowanie i ocena ryzyka są kluczowe. Obecnie dominująca teoria ryzyka sercowo-naczyniowego, tzw. hipoteza lipidowa, zakłada, że wzrost poziomu apolipoproteiny B (ApoB) i cholesterolu LDL (LDL-C) jest istotnym czynnikiem ryzyka i głównym celem terapeutycznym. Jednak nowe badanie kwestionuje znaczenie tej hipotezy w odniesieniu do osób metabolicznie zdrowych, u których poziom cholesterolu wzrasta w odpowiedzi na dietę ketogeniczną – często stosowaną z powodów zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
Wraz z rosnącą liczbą dowodów potwierdzających skuteczność redukcji węglowodanów w leczeniu przewlekłych chorób – od cukrzycy, przez nieswoiste zapalenia jelit, po chorobę afektywną dwubiegunową – konieczne staje się dokładniejsze zbadanie wpływu diety ketogenicznej na układ sercowo-naczyniowy. Mimo wielu obserwowanych korzyści klinicznych, lekarze często odradzają tę dietę z powodu domniemanego zwiększonego ryzyka chorób serca.
Badanie skoncentrowało się na związku między LDL-C, ApoB a postępem miażdżycy u osób z fenotypem LMHR. Charakteryzują się one wysokim poziomem LDL-C i ApoB przy jednoczesnym zachowaniu zdrowych parametrów metabolicznych – niskich trójglicerydów, wysokiego poziomu HDL, niskiego ciśnienia tętniczego, małej insulinooporności i niskiego wskaźnika masy ciała.
Naukowcy nie znaleźli związku między postępem zmian miażdżycowych a poziomem ApoB i LDL-C (ani wyjściowym, ani zmiennym w czasie). Najlepszym predyktorem progresji okazało się natomiast pierwotne obciążenie blaszki miażdżycowej. Oznacza to, że wysoki cholesterol nie musi być markerem progresji miażdżycy, a osoby z fenotypem LMHR mogą odnieść korzyść z obrazowania serca w celu lepszej oceny ryzyka.
Wyniki badań są zgodne z wcześniejszymi pracami zespołu, które wykazały, że osoby z fenotypem LMHR mają podobne ilości blaszek miażdżycowych co osoby o normalnym poziomie cholesterolu LDL, co sugeruje, że wzrost LDL wywołany dietą ketogeniczną nie musi oznaczać większego ryzyka.
Badaniem kierował dr Matthew Budoff, profesor medycyny w David Geffen School of Medicine przy UCLA, dyrektor ds. obrazowania kardiologicznego (CT) oraz kierownik programu prewencyjnej kardiologii w Instytucie Lundquista. Współautorami byli niezależni badacze: Nick Norwitz (PhD), dr Adrian Soto-Mota oraz Dave Feldman, założyciel Citizen Science Foundation, która sfinansowała projekt dzięki wsparciu społecznemu.
– To bardzo ważne, aby lekarze i pacjenci mieli świadomość, że ocena ryzyka sercowo-naczyniowego powinna być oparta na spersonalizowanych danych i indywidualnych warunkach zdrowotnych – podkreśla dr Budoff. – Istnienie fenotypu LMHR sugeruje konieczność stosowania alternatywnych wskaźników zdrowia metabolicznego.
Badanie podkreśla konieczność rozszerzenia metod oceny ryzyka chorób serca o podejścia spersonalizowane i uwzględniające obrazowanie kardiologiczne. Autorzy apelują także o otwarte, multidyscyplinarne podejście do lepszego zrozumienia ryzyka sercowo-naczyniowego u osób LMHR, które często polegają na diecie ketogenicznej w leczeniu przewlekłych chorób.
Najważniejsze wnioski z badania:
- Badanie prospektywne objęło 100 osób na diecie ketogenicznej przez okres jednego roku. Uczestnicy byli metabolicznie zdrowi, szczupli, z podwyższonym poziomem cholesterolu LDL.
- Obrazowanie serca (TK naczyń wieńcowych) wykazało brak związku między LDL, ApoB a progresją zmian miażdżycowych.
- Obecność blaszki miażdżycowej była najlepszym predyktorem jej dalszej progresji – nie poziom cholesterolu.
- Wyniki podkreślają wagę spersonalizowanego podejścia do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego, szczególnie u osób z fenotypem LMHR.
Źródło: Journal of the American College of Cardiology
