Wzrost temperatury i wilgotności powietrza zwiększa ryzyko nagłych problemów sercowych

Ekstremalne upały są dużym obciążeniem dla układu sercowo-naczyniowego. Wraz ze wzrostem temperatury serce pompuje szybciej, aby przesunąć krew w kierunku skóry i ułatwić chłodzenie organizmu. Dodatkowe obciążenie może zwiększać ryzyko zawału serca lub udaru mózgu, szczególnie u osób z istniejącymi chorobami serca.

Zagrożenie znacząco rośnie w warunkach wysokiej wilgotności powietrza. Nowe badanie przeprowadzone na Tulane University wykazało, że ryzyko wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym z powodu problemów sercowych jest sześciokrotnie wyższe podczas wyjątkowo gorących i wilgotnych dni.

Badanie opublikowane w Science of the Total Environment objęło analizę ponad 340 000 przypadków nagłych hospitalizacji z powodu chorób serca w Dhace (Bangladesz) w latach 2014–2019. Wyniki zestawiono z historycznymi danymi dotyczącymi temperatury i wilgotności. Okazało się, że sama wysoka temperatura zwiększała ryzyko problemów kardiologicznych o 4,4% w dni suche, ale aż o 26,7% w najbardziej wilgotne dni (wilgotność względna >82%).

Autorzy badania nie stwierdzili związku między samą wilgotnością a wzrostem liczby interwencji kardiologicznych. Jednakże w połączeniu z upałem wysoka wilgotność znacząco nasilała ryzyko. Za wysoki poziom ciepła przyjęto temperaturę powyżej 29°C (84°F). Sama ekspozycja na wysoką temperaturę wiązała się z 8% wzrostem liczby wizyt na SORze z powodu chorób serca, ale efekt ten był znacznie silniejszy, gdy wilgotność powietrza przekraczała 80%.

Mechanizm tego zjawiska polega na tym, że przy wysokiej wilgotności ograniczona zostaje możliwość odparowywania potu – podstawowego mechanizmu termoregulacji. W efekcie serce musi pracować jeszcze intensywniej, co obciąża układ sercowo-naczyniowy.

Znaczenie wyników badań jest szczególnie istotne w Dhace, gdzie klimatyzacja w domach należy do rzadkości, a Bangladesz jest jednym z krajów najbardziej narażonych na skutki zmian klimatycznych. Wraz ze wzrostem temperatury na całym świecie, autorzy podkreślają konieczność tworzenia systemów ostrzegania o niebezpiecznych kombinacjach upału i wilgotności oraz edukacji społeczeństw w zakresie profilaktyki przegrzania organizmu.

Wskazane przez autorów strategie to m.in. nawodnienie, unikanie przebywania na zewnątrz w najgorętszych godzinach, noszenie przewiewnej odzieży oraz korzystanie z klimatyzowanych przestrzeni publicznych, takich jak centra handlowe czy biblioteki.

Źródło: Science of The Total Environment, Compounding effects of heat and high humidity on cardiovascular morbidity in Dhaka, Bangladesh: An implication of climate crisis
DOI: 10.1016/j.scitotenv.2025.180220